ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ

ਪੀਟਰ ਕਾਨੀਸੀਅਸ, ਯਿਸੂ ਸਮਾਜ ਦੇ, ਉਸ ਮਹਾਨ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਦਰਜੇ ‘ਤੇ ਚਮਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਿਰਜਾ ਨੇ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਪ ਵਿਰੋਧ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਦਾ ਉਤਪੰਨ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਖਿੱਚਿਆ। ਜਰਮਨੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਨੂੰ “ਹਰਟਿਕਸਾਂ ਦਾ ਹਥੌੜਾ” ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਅਸਧਾਰਣ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਬੋਲਚਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸਜਿਆ, ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਨਾਲ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਗਿਰਜਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਡਾਇਟਾਂ ਅਤੇ ਕੌਂਸਿਲਾਂ ਤੱਕ, ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਉਹੀ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਸੀ ਨੇ ਮੈਗਡੇਬਰਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੈਂਚੂਰੀਏਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਦਨਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਖੰਡਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਚਾਰਲਸ ਪੰਜਵੇਂ ਦਾ ਭਰਾ, ਫਰਡਿਨੈਂਡ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਰੋਮ ਦੇ ਰਾਜਾ ਸਨ, ਸੇਂਟ ਇਗਨੇਸ਼ੀਅਸ, ਯਿਸੂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜਨਰਲ ਤੋਂ, ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਿੱਖਿਆ-ਸਾਰ ਮੰਗਿਆ, ਜੋ ਹਰਟਿਕਲ ਪੰਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੰਮ ਨੂੰ ਮੁੜ ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ।

ਇਸ ਸਿੱਖਿਆ-ਸਾਰ (Summa doctrinae Christianae), ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਦਾ ਮਹਾਨ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੁਬੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਰੋਮਨ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ (Catechismus Concilii Tridentini ad parochos) ਦੇ ਨਾਲ, 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਗਿਰਜਾ ਦੀ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਸੱਤੀਕਾ ਸਬੂਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਜੋ ਪਵਿੱਤਰ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ: ਕਿ ਭੁੱਲ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਲਤ ਦਲੀਲਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵੇਚਨਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਇਹ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਵਿਵੇਚਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਪਸ਼ਟ, ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚਮਕੀਲਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਦਾ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਰੋਮਨ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਤੋਂ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, 1554 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਰੋਮ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਥੀਓਲੋਜੀਅਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਧਿਆਨਪੂਰਵਕ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਕਿ ਹਰੇਕ ਸਬੂਤ ਜੋ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਲਿਖਤਾਂ, ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਕੌਂਸਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੌਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਹੋਣ ਅਤੇ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦਿਆਂ, ਅਤੇ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਨੂੰ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਸਾਧਨ ਦਿੰਦੇ। ਕੈਟੇਕਿਸਟ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਾਰੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

1556 ਵਿੱਚ, ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਨੇ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸੰਸਕਰਨ ਬਣਾਇਆ, ਛੋਟਾ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਆਫ ਕੈਥੋਲਿਕਸ (Parvus Catechismus Catholicorum), ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਧਰਮ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।

ਇਹ ਛੋਟਾ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਨਵੇਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਲੱਭੇ ਹਨ ਜੋ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ, ਉਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਜਾਂ ਸਮਾਨਾਰਥਕ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਲਾਤੀਨੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸਚਾਈ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚੇ, ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਾਇਲੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਹੀਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਖਿਆ।

ਇਸ ਛੋਟੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦੇ ਪੱਖ ਹਨ। 1686 ਤੱਕ, ਇਸਦੇ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਸਕਰਣ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ।

ਇਹ ਯੂਰਪ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋਈ, ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਰੂਸ, ਪੋਲੈਂਡ, ਸਵੀਡਨ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਆਇਰਲੈਂਡ, ਨੈਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਸਵਿੱਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਨੇ ਬਚਿਆਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਗਿਆਨ ਲਗਭਗ ਨਹੀਂ ਜਾਣਿਆ।

ਜਿਵੇਂ 1560 ਵਿੱਚ, ਫਰਡਿਨੈਂਡ I ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇੰਨਾ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਿੰਸ, ਪੀਟਰ ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਅਤੇ ਪੌਲ ਹੋਫੀਅ ਨੂੰ ਧੰਨਵਾਦ ਵਿਆਕਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ ਜੋ ਗਿਰਜਾ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰ ਅਤੇ ਪੌਲ ਦੀ ਪਾਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਉਂਦੀ ਹੈ: Petrus et Paulus ipsi nos docuerunt legem tuam, Domine (“ਪੀਟਰ ਅਤੇ ਪੌਲ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਾਨੂੰਨ ਸਿਖਾਇਆ, ਪ੍ਰਭੂ”).

ਸਪੇਨ ਦਾ ਫਿਲਿਪ II ਆਪਣੇ ਮਾਮੇ ਫਰਡਿਨੈਂਡ ਦੇ ਉਦਾਹਰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ। ਲੂਵੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ, ਨੇ ਕਾਨੀਸੀਅਸ ਦਾ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਸਭ ਤੋਂ ਉਚਿਤ ਧਰਮਿਕ ਨਮ੍ਰਤਾ ਅਤੇ ਸੱਚੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਰਸਾਇਆ। ਫਿਲਿਪ II ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ।

1750 ਵਿੱਚ, ਰੋਮ ਵਿੱਚ, ਸੁਪਰੀਮ ਪੋਂਟੀਫ ਦੇ ਨਜ਼ਰਾਂ ਹੇਠ, ਨਵੇਂ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਉਣ ਲਈ ਇਹੀ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਅਸੀਂ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਲੰਬੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਬਿਸ਼ਪਾਂ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਦਰਸਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਨਾਮ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ: ਸੇਂਟ ਚਾਰਲਸ ਬੋਰੋਮੇਓ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਸੈਮੀਨਰੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ 1686 ਵਿੱਚ, ਮੋਨਸਿਨੀਅਰ ਡੀ ਹਰਲੇ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਹੇਠ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਜੇ ਕੋਈ ਹੁਣ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੰਮ ਨੇ ਅਸਧਾਰਣ ਸਫਲਤਾ ਕਿਵੇਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੁਝ ਹੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੇ ਮਿਲਾਇਆ, ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਸਮਝ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਛੋਟੀ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਵੇਂ: ਇੰਨੀ ਛੋਟੀ ਪਰ ਇੰਨੀ ਪੂਰੀ; ਇੰਨੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪਰ ਇੰਨੀ ਸਧਾਰਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ; 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਲਈ ਇੰਨੀ ਯੋਗ, ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਤੋਂ ਉਤਰੀ ਆਪਣੀ ਸਮਕਾਲੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਲਈ; ਇੰਨੀ ਸੰਗਠਿਤ, ਇੰਨੀ ਭਗਤੀਮਈ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸਿੱਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ।

ਹਰੇਕ ਪੰਨੇ ‘ਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰੇਰਕ ਪਾਸਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਸਿੱਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਸੀ; ਉਸ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜੋ ਅਕਸਰ ਹਰਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦਾ ਸੀ; ਪੂਰਨ ਥੀਓਲੋਜੀਅਨ ਜੋ ਹਰ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਖੰਗਾਲ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਪੰਨੇ ‘ਤੇ ਸੇਨਟ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਮ ਦੀ ਸੂਖਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਣਦਾ ਸੀ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਕੈਟੇਕਿਜ਼ਮ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਭੂ ਵਲ ਵਾਪਸ ਲਿਆਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਮੋক্ষ ਦੇ ਫਲ ਲਿਆਵੇ! ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਸੱਚਾਈਆਂ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਅਤੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਣ!